Μία νόσος τόσο παλιά όσο και ο άνθρωπος 

Η ψωρίαση είναι μία νόσος συνυφασμένη με τον άνθρωπο αλλά και με πολλές παρανοήσεις ανά τις ιστορικές περιόδους. Η ιατρική κοινότητα την αναγνώρισε ως πάθηση για πρώτη φορά στις αρχές του 19ου αιώνα και από τότε οι ειδικοί προσπαθούν να την κατανοήσουν καλύτερα. 

Υπάρχουν κάποια νοσήματα που είναι τόσο παλιά όσο ο άνθρωπος και η ψωρίαση είναι ένα από αυτά. Από ιστορικές πηγές γνωρίζουμε ότι υπήρχαν πάντα άνθρωποι που έπασχαν και παρουσίαζαν τα συμπτώματα της ψωρίασης. Για παράδειγμα υπάρχουν αναφορές για μία νόσο με συμπτώματα σαν της ψωρίασης στους βιβλικούς χρόνους ενώ υπάρχουν ενδείξεις για την πάθηση σε λείψανα αιγυπτιακών μουμιών. 

Ψωρίαση: Οι «θεραπείες» και οι δοξασίες

Σήμερα γνωρίζουμε ότι η ψωρίαση είναι ανοσοδιαμεσολαβούμενη νόσος, πολλούς αιώνες όμως πριν πολλοί απέδιδαν τα συμπτώματά της σε ανεπαρκή υγιεινή, σε κακή διατροφή, σε μικρόβια ή σε άλλες ασθένειες. Αντίστοιχα, οι «θεραπευτές» σύστηναν διάφορες ανορθόδοξες θεραπείες και γιατροσόφια, ανάμεσά τους άλειμμα με περιττώματα, με ούρα, με κρεμμύδια αλλά και με πολλά καταπλάσματα και έλαια από φυτά και βότανα. 

Ωστόσο οι προσπάθειες για θεραπεία εκείνα τα χρόνια δεν ήταν πάντα αβάσιμες. Ήδη από την αρχαιότητα είχε γίνει αντιληπτό ότι το φως του ήλιου μπορεί να βελτιώσει τα συμπτώματα της ψωρίασης, μια γνώση που παραπέμπει στη σημερινή φωτοθεραπεία για την ψωρίαση. 

Ο Ιπποκράτης ήταν ο πρώτος γιατρός που χρησιμοποίησε την πίσσα στη θεραπεία της ψωρίασης για να αυξήσει την ευαισθησία στο ηλιακό φως, αλλά υποστήριξε επίσης την τοπική χρήση αρσενικού για τη θεραπεία της νόσου. Ο Γαληνός, που έζησε μετά Χριστόν, ήταν ο πρώτος που αναγνώρισε την ψωρίαση ως πάθηση του δέρματος και έγραψε την ορολογία χρησιμοποιώντας την ελληνική λέξη ψώρα, που σημαίνει "φαγούρα". 

Προχωρώντας οι αιώνες, κατά τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, ένας ευγενής ονόματι Κορνήλιος Κέλσος (25 π.Χ.-50 μ.Χ.) περιέγραψε στις σημειώσεις του μια πάθηση που επηρεάζει το δέρμα και τα νύχια.

Φτάνοντας στο Μεσαίωνα, επικρατούσε η πεποίθηση ότι η ψωρίαση ήταν μεταδοτική. Ως αποτέλεσμα, τα άτομα που έπασχαν από ψωρίαση αντιμετωπιζόταν με τον ίδιο τρόπο με τους λεπρούς - απομόνωση, κοινωνικός αποκλεισμός και κοινωνικό στίγμα.

Κατά τη διάρκεια της Αναγέννησης, ένας Ιταλός ονόματι Girolamo Mercuriale (1530-1606) έγραψε ένα βιβλίο με τίτλο De Morbis Cutaneis (Ασθένειες του δέρματος). Το βιβλίο αυτό, το οποίο έγινε ένα από τα σημαντικότερα έργα για τις δερματικές ασθένειες, περιέγραφε την ψωρίαση ως μια δερματική πάθηση που ονομάζεται "lepra grecorum".

19ος αιώνας - Η αναγνώριση της ψωρίασης ως αυτόνομης νόσου 

Οι γιατροί συνέχισαν να ομαδοποιούν τη λέπρα μαζί με την ψωρίαση μέχρι το 1800, όταν ένας Αυστριακός γιατρός, ο Ferdinand Ritter von Hebra (1816-1880), έγραψε το βιβλίο Atlas der Hautkrankeiten (Άτλας των δερματικών ασθενειών). Σε αντίθεση με πολλούς πριν από αυτόν, ο von Hebra διαχώρισε στα συγγράμματά του τη λέπρα από την ψωρίαση.
Πολλοί θεωρούν τον von Hebra ως τον πατέρα της σύγχρονης δερματολογίας και εξακολουθούν να θεωρούν το βιβλίο του ως ένα από τα πιο επιδραστικά βιβλία για τις δερματικές παθήσεις όλων των εποχών. Το 1841, κατονόμασε την ψωρίαση. Στη συνέχεια, το 1860, ο Ernest Bazin συνέδεσε την ψωρίαση με μια μορφή αρθρίτιδας, ονομάζοντάς την "αρθριτική ψωρίαση".

Το διάστημα που ακολούθησε, οι γιατροί συνέχισαν να περιγράφουν τη νόσο με μεγαλύτερη ακρίβεια, να καταγράφουν και να εμπλουτίζουν τις γνώσεις τους.

Τον 20ό αιώνα μέχρι σήμερα: Φτάνοντας στην κατανόηση της ψωρίασης

Καθώς προχωρούσε ο 20ός αιώνας, οι γιατροί και οι ερευνητές έμαθαν περισσότερα για την ασθένεια και κατέληξαν σε λεπτομερείς περιγραφές των διαφόρων υποτύπων της.
Μόλις τη δεκαετία του 1960 η ψωρίαση άρχισε να θεωρείται αυτοάνοση πάθηση, που προκαλείται από τον μηχανισμό ανοσολογικής και φλεγμονώδους αντίδρασης του οργανισμού. Την ίδια περίοδο αναγνωρίστηκε επίσης ως ξεχωριστή κλινική κατάσταση η ψωριασική αρθρίτιδα.

Οι ερευνητές σήμερα κατανοούν ότι η ψωρίαση είναι κάτι περισσότερο από μια απλή δερματική ασθένεια, αναγνωρίζοντας ότι πρόκειται για μια ανοσοδιαμεσολαβούμενη νόσο που προκαλεί συστηματική φλεγμονή. Γνωρίζουμε επίσης πλέον, σε αντίθεση με τα παλαιότερα χρόνια, πως η ψωρίαση δεν είναι μεταδοτική. Αυτή η νεότερη κατανόηση έχει συμβάλει στη διαμόρφωση των σύγχρονων ιατρικών θεραπειών, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης βιολογικών φαρμάκων. 

Βιβλιογραφία

1. Υπουργείο Υγείας - https://bit.ly/3ycx4i8
2. researchgate.net - https://bit.ly/4b0vGO5
3. papaa.org - https://bit.ly/3UQGRTL
4. epidermia.gr - https://bit.ly/3JSUrzL

Ήπια, μέτρια ή σοβαρή; Γνώρισε καλύτερα τη δική σου ψωρίαση! Ξεκίνα από εδώ