Μία χρόνια ανοσοδιαμεσολαβούμενη νόσος που επηρεάζει κυρίως το δέρμα
Η ψωρίαση είναι μία χρόνια πάθηση που χαρακτηρίζεται από επιτάχυνση της παραγωγής των επιδερμιδικών κυττάρων. Τα κύτταρα αυτά συσσωρεύονται στην επιφάνεια του δέρματος, δημιουργώντας «εστίες» όπου το δέρμα είναι παχύ και σκληρό, τις λεγόμενες ψωριασικές πλάκες. Σε κάποιες περιπτώσεις εάν παραμείνει χωρίς την κατάλληλη θεραπεία, μπορεί να επηρεάσει και άλλα συστήματα του οργανισμού.
Οι πλάκες αυτές μπορεί να είναι ερυθρές, να ξεφλουδίζουν και να προκαλούν κνησμό ή ακόμα και πόνο.
Εάν ο ασθενής δεν λάβει θεραπεία για τη νόσο, τα συμπτώματα στο δέρμα μπορεί να επιδεινωθούν και η φλεγμονή που συνδέεται με την ψωρίαση μπορεί να οδηγήσει σε άλλες επιπλοκές, όπως ψωριασική αρθρίτιδα, καρδιαγγειακά νοσήματα ή και διαβήτη.
Γιατί είναι σημαντικό να πάρω -και να τηρήσω- τη θεραπεία για την ψωρίαση;
Η ψωρίαση είναι μεν μία νόσος με ορατές εκδηλώσεις στο δέρμα, ωστόσο έρευνες έχουν δείξει ότι εάν παραμείνει χωρίς θεραπεία μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τη διάθεση, την κοινωνική και επαγγελματική ζωή και τελικά συνολικά την ποιότητα της ζωής του ατόμου. Η ψωρίαση μπορεί να εκδηλώνεται με εξάρσεις και υφέσεις , ωστόσο ακόμα και όταν οι πλάκες υποχωρήσουν με τη θεραπεία, το δέρμα σε ύφεση διατηρεί υπολειμματική νόσο, οδηγώντας σε νέες εξάρσεις αλλά και πιο σοβαρά προβλήματα υγείας, συνοσηρότητες όπως θα τις ονόμαζε ο γιατρός μας, όπως καρδιαγγειακές παθήσεις και διαβήτη. Γι’ αυτό και η έναρξη και η τήρηση της θεραπείας σύμφωνα με τις οδηγίες του δερματολόγου είναι εξίσου σημαντικές.
Τι μπορεί να περιλαμβάνουν οι θεραπείες για την ψωρίαση
Ο δερματολόγος διαθέτει πλέον πολλά σύγχρονα «όπλα» για τη θεραπεία της ψωρίασης και προτείνει σε κάθε ασθενή το πιο κατάλληλο σύμφωνα με τις ιδιαιτερότητες της νόσου του. Στις θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνονται τοπικές θεραπείες σε μορφή κρέμας, αλοιφής, γέλης ή πιο σύγχρονες σε μορφή αφρού, που εφαρμόζονται τοπικά επάνω στο δέρμα. Δραστικές ουσίες που χρησιμοποιούνται είτε μόνες τους είτε σε συνδυασμό είναι τα τοπικά κορτικοστεροειδή, η καλσιποτριόλη ή και συνδυασμός. Σε ορισμένες περιπτώσεις συνηθέστερα σε ψωρίαση μέτριας – σοβαρής μορφής, μπορεί να συστηθεί θεραπεία με συστηματικές θεραπείες ή τα τελευταία χρόνια καινοτόμους βιολογικούς παράγοντες, με την χρήση των οποίων μπορεί να επιτευχθεί και να διατηρηθεί μακροχρόνια σε μεγάλο ποσοστό πλήρης δερματική κάθαρση.
Δεν έχω συνέχεια συμπτώματα, γιατί πρέπει να συνεχίζω τη θεραπεία;
Η ψωρίαση είναι χρόνιο νόσημα, που σημαίνει ότι η επίδρασή της στον οργανισμό είναι σταθερή ακόμη κι όταν εξωτερικά τα συμπτώματα της δεν είναι ορατά. Ο μόνος που μπορεί να αξιολογήσει με ασφάλεια και υπευθυνότητα ποια θεραπεία και για πόσο διάστημα θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε είναι ο δερματολόγος. Σε κάποιες περιπτώσεις η θεραπεία, που σε πρώτη φάση θα είναι τοπική μπορεί να διαρκεί για λίγες εβδομάδες ενώ σε άλλες να είναι μακροχρόνια. Και ναι, για να επιτευχθεί το αναμενόμενο θεραπευτικό αποτέλεσμα, είναι απαραίτητο η θεραπεία να γίνει μέρος της καθημερινής ρουτίνας του κάθε ασθενούς, τηρώντας πιστά τις οδηγίες του θεράποντα γιατρού του, σε περίπτωση τοπικών θεραπειών, ή λήψη τυχόν βιολογικής θεραπείας στις ακριβείς ημέρες που ορίζει η κάθε θεραπεία.
Και αυτό είναι το πρώτο που χρειάζεται να εξηγήσει κάθε γιατρός και να συνειδητοποιήσει κάθε ασθενής. Οφείλουμε ωστόσο να υπογραμμίσουμε ότι στη συμμόρφωση στη θεραπεία για την ψωρίαση, πρωτεύοντα ρόλο έχει ο θεράπων ιατρός και η σχέση εμπιστοσύνης που θα αναπτύξει με τον ασθενή. Σημαντικό ρόλο στη συμμόρφωση του ασθενούς έχει επίσης και η κατανοητή επεξήγηση της εφαρμογής και λήψης της κάθε θεραπείας και των προσδοκιών που πρέπει να έχει ο ασθενής από αυτήν. Τέλος, η διαθεσιμότητά του γιατρού απέναντι στον ασθενή για τυχόν ερωτήσεις, απορίες και ανησυχίες μετά την απομάκρυνση από το ιατρείο είναι κλειδί για τη συμμόρφωσή του.
Η καλή σχέση γιατρού - ασθενούς στη διαχείριση μιας χρόνιας νόσου μπορεί να είναι εξίσου σημαντική με τη σωστή θεραπεία, οδηγώντας τον ασθενή στην τήρησή της. Το δίπολο αυτό είναι ζωτικής σημασίας για την αποτελεσματική αντιμετώπιση και διαχείριση της ψωρίασης.
Πηγές:
- Maximizing patient adherence for optimal outcomes in Psoriasis (https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1468-3083.2011.04060.x)
- Improving psoriasis patients’ adherence to topical drugs: a systematic review (https://www.tandfonline.com/loi/ijdt20)