Αν σου έχει περάσει από το μυαλό να κάνεις τατουάζ και έχεις κάποια δερματική πάθηση όπως ψωρίαση, πριν κάνεις το βήμα, ενημερώσου πρώτα για τις πιθανές επιπτώσεις που μπορεί να έχει στο δέρμα σου. Ρώτα τον δερματολόγο σου. Η σωστή ενημέρωση θα σε οδηγήσει στη σωστή απόφαση!
Tα τατουάζ μπορεί να είναι δύο ειδών:
• εκείνα που γίνονται με μελάνια που εφαρμόζονται στο δέρμα (το πιο γνωστό από τα οποία είναι η χέννα), που είναι προσωρινά,• και εκείνα που γίνονται με την εναπόθεση χρωμάτων κάτω από το δέρμα, μέσω κατάλληλων ηλεκτρικών συσκευών (τατουάζ με βελόνα) που τα καθιστούν, επομένως, μόνιμα.
Αν και η χρήση του τατουάζ είναι πια πολύ δημοφιλής ο συνδυασμός τατουάζ και δερματικών παθήσεων δεν έχει ακόμα μελετηθεί λεπτομερώς1. Με την πρακτική του τατουάζ μπορούν να συνδεθούν κάποια προβλήματα υγιεινής: αν και, κατά τα τελευταία χρόνια, με την εμφάνιση εξειδικευμένων κέντρων και έμπειρου προσωπικού, ο κίνδυνος μόλυνσης έχει μειωθεί σημαντικά1.
Η αλήθεια είναι ότι για τους ανθρώπους με ψωρίαση το θέμα μπορεί να είναι πιο περίπλοκο.
Υπάρχει περίπτωση, μετά από οποιοδήποτε τραύμα, ακόμα και μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα, να εμφανιστούν ψωριασικές βλάβες σε δέρμα επιφανειακά υγιές. Πρόκειται για το “φαινόμενο του Koebner”, γνωστό από το 1887, που πλήττει το 25% των ατόμων με ήδη εκδηλωμένη ψωρίαση, αλλά φαίνεται ότι μπορεί να αφορά και άτομα που δεν έχουν ακόμα εκδηλώσει τη νόσο2-3. Το εν λόγω φαινόμενο εκδηλώνεται στην πλειοψηφία των περιπτώσεων εντός 10-20 ημερών από το τραύμα, αλλά μπορεί να εμφανιστεί και νωρίτερα (στις πρώτες τρεις ημέρες) ή πολύ καθυστερημένα (ακόμα και μετά από 2 χρόνια)3Η ψωρίαση δε θα πρέπει να σε αποθαρρύνει από το να κάνεις τατουάζ. Θα πρέπει όμως να σε κινητοποιήσει να συμβουλευτείς πρώτα τον γιατρό σου πριν πάρεις την απόφασή σου4.
Εικόνα 1: Ψωρίαση σε τατουάζ (a-e) Ραγδαία εξέλιξη του φαινομένου Koebner ημέρες έως και 1 μήνα μετά το τατουάζ (f, g)
Τα τραύματα που μπορεί να πυροδοτήσουν τέτοιου είδους αντίδραση είναι διάφορα: σωματικά τραύματα, εγκαύματα, τσιμπήματα εντόμων, χειρουργικές τομές, αλλεργικές αντιδράσεις ή έκθεση σε ερεθιστικές ουσίες, έκθεση σε φάρμακα και, όχι λιγότερο σημαντικό, από τατουάζ2.
Εικόνα 2: Ψωριασικές πλάκες στην πλάτη. Οι πλάκες εντοπίστηκαν τόσο στο δέρμα με τατουάζ όσο και σε εκείνο χωρίς.
Εικόνα 3: Ψωριασικές πλάκες σε δέρμα με τατουάζ
Μπορεί λοιπόν το τατουάζ να αποτελέσει για το δέρμα τραύμα, τέτοιο που να προκαλέσει ψωριασικές βλάβες;
Η απάντηση δεν είναι ξεκάθαρη: υπάρχουν πολύ λίγες μελέτες που έχουν ερευνήσει τη σχέση μεταξύ τατουάζ και ψωρίασης3. Επομένως η σχέση μεταξύ του “τραύματος” που προκαλείται από το τατουάζ και της δερματικής πάθησης παραμένει αμφιλεγόμενη, σε τέτοιο βαθμό που ορισμένοι συγγραφείς εικάζουν ότι η εμφάνιση νέων βλαβών μετά από ένα τατουάζ, μπορεί να είναι απλά η φυσιολογική πορεία της ίδιας της πάθησης3.Σε γενικές γραμμές, όμως, υπάρχει κάτι που μπορείτε να κάνετε για να πάρετε μια τεκμηριωμένη απόφαση και να μειώσετε στο ελάχιστο τον ενδεχόμενο κίνδυνο για νέες ψωριασικές βλάβες.
Χωρίς αμφιβολία το πρώτο βήμα είναι να ζητήσετε την γνώμη του δερματολόγου και να συζητήσετε μαζί του για τον κίνδυνο προσωπικά για εσάς: αν στο παρελθόν είχατε εμφανίσει το φαινόμενο του Koebner έπειτα από τραύματα του δέρματος, θα ήταν καλύτερα να αποφύγετε άλλες προκλήσεις τραυμάτων.
Αν, αφού έχετε μιλήσει με τον δερματολόγο σας, αποφασίσετε να συνεχίσετε με το τατουάζ, σας δίνουμε κάποιες πρακτικές συμβουλές:
• διαλέξτε προσεκτικά τον καλλιτέχνη τατουάζ και εμπιστευτείτε τους επαγγελματίες, για να αποφύγετε όσο το δυνατόν περισσότερο τον κίνδυνο μόλυνσης, που θα μπορούσε να πυροδοτήσει ή να επιδεινώσει τα συμπτώματα,
• ξεκινήστε με κάτι μικρό και σε περιοχές του σώματος λιγότερο ορατές, για να δείτε πώς αντιδρά το δέρμα,
• αποφύγετε το τατουάζ σε περιοχές όπου υπάρχουν ήδη ψωριασικές πλάκες, όχι μόνο γιατί οι πλάκες μπορεί να επιδεινωθούν, αλλά και γιατί το αισθητικό αποτέλεσμα δεν θα είναι και το καλύτερο. Πράγματι, τα χρώματα που κάθονται πάνω στις πλάκες μπορεί να ξεθωριάσουν και να χαθεί η ευκρίνεια του σχεδίου,
• ακολουθήστε πιστά τις οδηγίες που θα σας δώσει ο καλλιτέχνης τατουάζ,
• κατά τη διάρκεια και μετά την περίοδο επούλωσης, σε περίπτωση που εμφανιστούν νέες ψωριασικές βλάβες και επιδεινωθούν οι παλιές, επικοινωνήστε άμεσα με τον δερματολόγο σας,
• τέλος, επικοινωνήστε με τον δερματολόγο και στην περίπτωση που εμφανιστούν συμπτώματα, όπως ερυθρότητα, κάψιμο ή πρήξιμο ή πιθανά σημάδια μόλυνσης σε εξέλιξη.
Συνοψίζοντας, δεδομένης της ευρείας διάδοσης των τατουάζ, στο μέλλον θα είναι αναγκαίες νέες έρευνες και μελέτες, που θα παρέχουν τα απαραίτητα στοιχεία στους ασθενείς με ψωρίαση, ώστε να πάρουν μια πολύ καλά ενημερωμένη απόφαση σχετικά με τους κινδύνους με τους οποίους έρχονται αντιμέτωποι κάνοντας τατουάζ3. Αν λοιπόν, έχετε συγγενείς με ψωρίαση ή αν έχετε εσείς ψωρίαση επικοινωνήστε με τον δερματολόγο σας πριν προχωρήσετε σε τατουάζ καθως, έχει αναφερθεί σε διεθνή βιβλιογραφία ότι
υπάρχουν περιστατικά που λόγω του φαινομένου Koebner επεκτάθηκαν οι ψωριασικές πλάκες στα σημεία που έκαναν τατουάζ. Μην διστάσετε να ζητήσετε τη συμβουλή του δερματολόγου σας.
Ήπια, μέτρια ή σοβαρή; Γνώρισε καλύτερα τη δική σου ψωρίαση! Ξεκίνα από εδώ
Βιβλιογραφία
1. Kazandjieva J, Tsankov N. Tattoos: dermatological complications. Clin Dermatol. 2007 Jul-Aug; 25(4):375-82
2. Arias-Santiago S, Espiñeira-Carmona MJ, Aneiros-Fernández J. The Koebner phenomenon: psoriasis in tattoos. CMAJ. 2013 Apr 16;185(7):585.
3. Orzan OA, Popa LG, Vexler ES, et al. Tattoo-induced psoriasis. J Med Life. 2014; 7(Spec Iss 2): 65–68.
4. Kluger N, et al. Tattooing and psoriasis: a case series and review of the literature. The international society of Dermatology, 2017, 56, 822-827